ABD ile ikili ilişkilerde siyaset başka ekonomi başka

Son dönemde iyice ısınan Türkiye ABD ilişkileri, Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a nükleer programı nedeniyle yaptırımlar uygulanmasına Brezilya ile karşı oy vermesi ve 31 Mayıs’ta Gazze’ye yardım taşıyan Mavi Marmara gemisine yapılan saldırı ile uluslararası kamuoyunun gündeminde daha çok yer buldu. Türkiye’nin Ortadoğu ve Balkanlar’ı da içeren kendi bölgesinde güçlü bir ülke olarak ortaya çıkması, Arap dünyası ile yakınlaşması, Ermenistan, Azerbaycan ile ilişkiler gibi zor konularda çeşitli temaslar başlatması “Türkiye’nin ekseni mi kayıyor, Avrupa hedefinden uzaklaşıyor mu” tartışmalarını da beraberinde getirdi. Bu arada, ABD ve İsrail ile yaşanan olumsuzluklar nedeniyle hem siyasiler hem iş dünyası temsilcileri, ABD‘li yetkililerle yoğun bir görüşme trafiği yaşadı. Ardından, ABD Başkanı Barack Obama’nın, Türkiye’ye arka çıkarak, “Türkiye’nin BM’de İran lehine oy kullanmasını komşuluk ilişkilerine bağlıyorum” şeklindeki açıklaması ve Türkiye’nin AB üyeliğine destek vermesi buzların eridiğinin bir işareti olarak yorumlandı.

 

Bir ayda 25-30 senatör geldi

“Tüm bunlar yaşanırken iş dünyasının tepkisi ne oldu, Türkiye ile ilgili kararlarında bir değişiklik oldu mu” diye TABA (Türk-Amerikan İşadamları Derneği) Başkanı Uğur Terzioğlu’na sorduk. Türkiye’ye son birkaç aydaki gelişmeler sırasında ABD’den 25-30 senatörün geldiğini belirten Terzioğlu, Türkiye’de faaliyet gösteren ABD’li şirketlerin çalışmalarına devam ettiğini, herhangi bir tedirginlik yaşamadıklarını söylüyor. Terzioğlu, “Kriz, ABD’yi ve şirketleri perişan etti. Kendilerini toparladıkları anda Türkiye’ye gelecekler. Yatırım planları olan şirketler var” diyor.

 

Üniversite için vakıf kuruyoruz

Özellikle sağlık, medikal gibi alanlarda faaliyet gösteren ABD’li şirketler, Türkiye’de yatırım fırsatları araştırıyormuş. Türkiye ile ilgilenenler arasında üniversiteler de var. ABD’li 11 üniversitenin oluşturduğu bir joint-venture kurulmuş. Başındaki profesör, iki hafta önce Türkiye’ye gelmiş, YÖK yetkilileri ve Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu ile temaslarda bulunmuş. Çubukçu, konuya çok önem vermiş ve TABA’dan çalışmalarını hızlandırmalarını istemiş. Terzioğlu, TABA olarak bir vakıf kurma kararı aldıklarını, Türkiye’de bir Amerikan Üniversitesi kurmak için girişim başlattıklarını, vakfın kurulmasının ardından gerekli müracaatları yapacaklarını belirtiyor.

 

Atlantic Council’den enerji konferansı

Eğitim ve sağlık dışında bir diğer sektör de enerji. Geçen yıl “Türkler ve Iraklı Kürtler Arasında Güven İnşası” adlı raporuyla epey ses getiren Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council, 29 Eylül-1 Ekim 2010 tarihlerinde İstanbul’da Karadeniz Enerji ve Ekonomik Forum 2010 adlı bir konferans düzenleyecek. Atlantic Council’in Dinu Patriciu Avrasya Merkezi Müdürlüğünü, 2005-2008 arasında ABD’nin Ankara Büyükelçiliğini yapmış olan Ross Wilson yürütüyor. Atlantic Council’in Başkanlığını yürüten Chuck Hagel ise Obama’ya dış politika danışmanlığı yapmıştı. Avrasya bölgesindeki ekonomi ve politika liderlerinin biraraya geleceği konferansa, Başbakan Erdoğan, şimdiden katılacağını bildirmiş.
17-20 Ekim’de Washington’da American Turkish Council’ın 29’uncu toplantısı gerçekleştirilecek. Başbakan Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile Ticaret Bakanı Gary Locke katılacak. Türkiye-ABD Ticari ve Ekonomik İşbirliği Strateji Çerçeve Programı’nın (SETİÇ) üçüncü toplantısı da burada yapılacak. Obama ile Erdoğan’ın buluşmalarında gündeme gelen model ortaklık ile ilgili olarak Babacan başkanlığında TİM, TABA, TUSKON, YASED, DEİK gibi kuruluşların temsilcilerini biraraya getiren SETİÇ’te, ikili ticareti geliştirmeye yönelik yol haritası belirlenecek. Türkiye ile ABD ilişkileri siyasi yönden yol kazaları yaşıyor, tavizler alınıyor ya da veriliyor ama şimdilik ekonomik ilişkiler bu yol kazalarından pek etkilenmiş görünüyor.

 

Çağlayan, ABD’de Terminatör Vali ile görüşecek

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, 50 kişilik bir işadamı heyetiyle cumartesi günü Chicago’ya uçuyor. Dış ticaret hacmi yüksek, ithalatı yoğun Teksas, Houston, Ilinois, Atlanta, California, Los Angeles ve New York’ta yoğun temaslarda bulunacak olan Bakan Çağlayan’a TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, MÜSİAD Başkanı Ömer Cihat Vardan, İstanbul Sanayi Odası Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, TUSKON Başkan Yardımcısı Ahmet Ciğer ve çeşitli ihracatçı birliklerinin başkanları eşlik edecek. Atlanta’da Coca-Cola CEO’su Muhtar Kent, Bakan’ın onuruna bir yemek verecek. Burada, işadamları birebir görüşmeleri olacak ayrıca soru ve sıkıntılarını Çağlayan’a iletecek. California Ticaret Odası ile de bir yemek yiyecek olan Bakan Çağlayan’ın, California Valisi Arnold Schwazeneger ile de görüşmesi bekleniyor. Bakan’ın altı günlük programı epeyce yoğun, çok sayıda eyalet gezecek. Bu arada, ABD’li bir lobi şirketi 10 önemli işadamı ile yemek organize etmek istemiş, ancak Bakan’ın programının çok yoğun olduğu gerekçe gösterilerek davet kabul edilmemiş.