Makinecilerin gözü Nimet Çubukçu’da

Türkiye’nin biri enerji diğeri yatırım malı olmak üzere iki büyük ihracat açığı kalemi var. Türkiye ithalatının yüzde 70’ten fazlasını ara malı ithalatı oluşturuyor, ara malı ithalatı bu yılın ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,8 artışla, 12,5 milyar doları buldu. Yine bu yılın ocak ayında yatırım malları ithalatı yüzde 45,1 artışla 2 milyar 265 milyon 252 bin dolara çıktı. Ocak ayında en yüksek ithalat içinde petrolün de bulunduğu mineral yakıtlar ve yağlarda görülürken, bu rakam 3,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde doğalgaz ve mamul gaz ithalatında ödenen fatura ise yüzde 33,5 artışla 1 milyar 664,8 milyon dolar seviyesine yükseldi. Şimdi bu sıkıcı rakamlardan sonra nereye geliyoruz? Türkiye, cari açığını kapatma işini hep borçlanarak yaptı, sattığını satın aldığından daha fazla hale getiremedi. Geçen hafta bir grup gazeteciyle biraraya gelen Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri (OAİB) Başkanı Adnan Dalgakıran, hem projeleri hakkında bilgi verdi hem de Türkiye’nin uzun yıllar alışkanlık haline getirdiği cari açıkla yaşama tehlikesine yönelik kurtuluş reçetesini anlattı.

Ar-Ge’ye eleman yetiştirilecek

Dalgakıran’a göre, kurtuluş reçetesi makine sektöründe: “Cari açığın sebeplerinden biri enerji, diğeri yatırım malı. Ya petrol ya da doğalgaz bulacaksınız ya da yatırım araçlarını burada üreteceksiniz. Petrol bulamadığımıza dua edelim. Yoksa hiçbir zaman teknoloji bazlı, katma değerli üretim yapamayız. Türkiye, emek yoğun sektörlerde bir büyüklük yarattı, nitelikli işgücüne yönelik alanlarda da başarı sağlamalı. Bu da Sanayi Strateji Belgesi’ne dayalı. Bazı sanayi dallarının Türkiye’nin yeni lokomotifleri olması sağlanabilir.”
Makine sektörünün şimdi bir hayali var. Görüşmeler olumlu tamamlanırsa, hemen harekete geçilecek ve sanayicilerin bir hayali gerçek olacak. Birliğin, Milli Eğitim Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı arasında yaptığı görüşmeler neticesinde, ilk olarak Gebze’de bir Anadolu Teknoloji Lisesi kurulacak ve bu okul Türkiye’de ilk kez devlete devredilmeyerek, tamamen OAİB’in kontrolünde eğitim vererek, ağırlıklı olarak Ar-Ge personeli yetiştirecek.

Bütçesi üç milyon dolar olacak

Bu okulların İstanbul’dan sonra Bursa, Konya, İzmit gibi illerde de kurulması planlanıyor. Bütçesi ilk etapta üç milyon dolar olan bu proje başarılı olduğunda, başka sektörlere de rol model olacak ve hükümet sözkonusu projeyi, diğer iş kolları için de destekleyecek. Bütçe, Makine Tanıtım Grubu bütçesinden sağlanacak, işadamlarından da destek alınacak. Sanayici, kendi ihtiyacına yönelik okullara destek vermiş olacak. Makine sektörünün Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yılı olan 2023’te 100 milyar dolar hedefle, tüm sektörlerin lokomotifi olma yolunda hızla ilerlediğini hatırlatan Dalgakıran, “Biz, diğer sektörlerin de rekabet gücünü arttırdığımız için, tüm dünyada artık inanılmış bir iş koluyuz” diyor.

1,5 ay önce Çubukçu’ya anlattı

Makinenin dünyayla rekabet edebilmesi için eğitim sisteminde mutlaka köklü değişikliklere gidilmesi gerektiğini vurgulayan Dalgakıran, bu nedenle 1,5 ay önce Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu ile bir görüşme yaptıklarını ve Bakan’a projenin detaylarını aktardıklarını söylüyor. Proje için ayrıca, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile de olumlu temaslar gerçekleştirmişler. Şu anda tüm bu bakanlıklarla görüş birliği içinde olduklarını belirten Dalgakıran, okulla ilgili ayrıntıları ise şöyle aktardı: “Mesleki yeteneklere sahip insan gücünün yetişmesi için olmazsa olmaz şart, meslek liseleri. Biz hem meslek liselerinin oranının yükseltilmesi hem de önereceğimiz prototipte bir mesleki eğitim modeli üzerinde çalıştık. Buna göre sanayi bölgeleri içinde yer alacak Anadolu Teknoloji Liseleri kurulacak. Mesleki derslerin formasyonu tarafımızdan hazırlanacak olan bu okullarda hangi branşta eğitim verilecekse, o işle meşgul sanayicilerden bir mütevelli heyeti oluşturulacak. Okullar ayrıca, yerel yönetimler, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı tarafından da temsil edilecek. Bölge sanayiinde çalışan en iyi mühendisler bu okullarda gelip ders verecek. Okulların makine, teçhizat gibi ihtiyaçları o bölgenin ilgili sanayi kolu tarafından karşılanacak.”

Hannover’e çıkarma yapacaklar

OAİB olarak yeni bir öneri üzerinde çalıştıklarını kaydeden Dalgakıran, artık sadece ihracat rakamlarının değil, ‘yerli katma değer’ yaratma rakamlarının da açıklanmasını talep edeceklerini söylüyor. Dalgakıran, “Yani, ihracat rakamları artık sağladığı yerli katmavdeğer üzerinden açıklanmalı. Bu hepimiz için çok önemli bir veri oluşturacak. Eğer 95 liralık ithalatla 100 liralık ihracat yapıyorsan, bu mutlaka bilinmeli” diyor. Küresel krizle birlikte Avrupa’da 70 bin işletmenin kapandığını ya da iflas ettiğini belirten Dalgakıran, “Avrupa artık zor işlerle uğraşmak istemiyor, tembelleştiler. 10-20 milyon dolarlık işletmeleri alıp, markalaşmak mümkün. Bu şirketleri takibe alıyoruz. Nisanda Hannover’de yapılacak fuara makineciler olarak büyük bir çıkarma yapacağız. Hannover’de yüz yüze görüşme dönemi başlatıyoruz” diyor. Bunun dışında sektörün, makinelerin ruhsatlandırılması konusunda da bazı çalışmaları var. Onu da Dalgakıran şöyle anlatıyor: “Yılda 40-50 milyar dolarlık makine alımı var. Tıpkı otomotiv gibi makineler de ruhsatlandırılınca, hem kredi hem de takipte büyük kolaylıklar sağlanacak. Bu sağlanabilirse, o zaman ülkede 500 milyar dolarlık teminat verilebilir yeni bir alan oluşacak.”